Şema Terapi Nedir?

Şema terapi, bilişsel davranışçı terapinin ötesine geçen bir psikoterapi yöntemidir. Öncelikle kişinin duygularına, ilişkilerindeki kalıplara ve kendilik algısına odaklanır. Bununla birlikte, terapist ve danışan birlikte geçmişten gelen şemaları keşfeder. Daha sonra bu şemaların günlük yaşam üzerindeki etkileri incelenir.

Örneğin, kendini değersiz hissetme, terk edilme korkusu veya aşırı bağımlılık ihtiyacı gibi şemalar kişinin kararlarını ve ilişkilerini etkiler. Böylece danışan, farkındalık kazanır ve davranışlarını daha bilinçli yönetmeyi öğrenir.


Faydaları

Şema terapinin sunduğu pek çok yarar vardır. Her şeyden önce, kişi kendi duygu ve davranış kalıplarını daha net anlamaya başlar. Ayrıca, geçmişten gelen olumsuz etkileri fark eder ve bunları dönüştürme şansı bulur. Bunun yanı sıra, öz-farkındalığı, özgüveni ve öz-değeri artar.

İlişkilerde ise daha sağlıklı ve dengeli tutumlar geliştirmek kolaylaşır. Dahası, kaygı ve stresle başa çıkmak için güçlü araçlar ortaya çıkar. Sonuç olarak, kişi hem kendisini daha iyi tanır hem de yaşamında daha tatmin edici bir denge kurar.


Kimlere Uygundur?

Hem ergenlere hem de yetişkinlere uygulanabilir. Özellikle şu durumlarda etkili sonuçlar verir:

  • Tekrarlayan ilişki sorunları yaşayan bireyler

  • Özgüvenini ve öz-değerini artırmak isteyenler

  • Kaygı, stres veya anksiyeteyle mücadele eden kişiler

  • Kendi duygu ve davranışlarını daha iyi anlamak isteyenler

Dolayısıyla, geniş bir kitleye hitap eden bütüncül bir yaklaşım sunar.


Süreç Nasıl İlerler?

Terapide danışan ve terapist iş birliği içinde mevcut şemaları belirler. Öncelikle duygular ifade edilir. Daha sonra geçmiş deneyimlerin bugünkü etkileri ele alınır. Ardından yeni başa çıkma yolları geliştirilir.

Bu süreçte kişi, kendine daha şefkatli yaklaşmayı öğrenir. Ayrıca, davranışlarını ve tepkilerini daha bilinçli yönetme becerisi kazanır. Böylece terapi, dönüşüm için güvenli bir alan sağlar.


Uzman Eşliğinde Şema Terapi

En yüksek faydayı sağlamak için sürecin uzman bir terapist eşliğinde yürütülmesi önemlidir. Çünkü deneyimli bir uzmanla çalışan danışan:

  • Şemalarını tanır,

  • Bu şemaların yaşamındaki etkilerini keşfeder,

  • Daha sağlıklı başa çıkma stratejileri geliştirir.

Sonuç olarak, terapi hem güvenli hem de etkili bir değişim ortamı sunar.


Sonuç: Hayatınıza Denge Katın

Şema terapi, geçmişten gelen olumsuz düşünce ve davranış kalıplarını dönüştürmek için etkili bir yöntemdir. Ayrıca, danışan bu süreç sayesinde kendisini daha iyi tanır. Bununla birlikte ilişkilerinde sağlıklı adımlar atar ve günlük yaşamında daha dengeli bir tutum sergiler.

Kaynakça

  • Young, J. E., Klosko, J. S., & Weishaar, M. E. (2003). Schema Therapy: A Practitioner’s Guide. New York: Guilford Press.

  • Arntz, A., & van Genderen, H. (2009). Schema Therapy for Borderline Personality Disorder. Chichester: Wiley-Blackwell.

  • Rafaeli, E., Bernstein, D. P., & Young, J. (2011). Schema Therapy: Distinctive Features. Routledge.

  • Türk Psikologlar Derneği. (2023). “Şema Terapi Nedir?” [Online]. Erişim: https://www.psikolog.org.tr

  • Memorial Sağlık Grubu. (2024). “Şema Terapi: Nedir, Kimlere Uygulanır?” [Online]. Erişim: https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/sema-terapi-nedir-blog